Flècho-d'aigo
Sagittaria sagittifolia
Alismataceae
Noms en français : Sagittaire, Flèche-d'eau.
Descripcioun :La flècho-d'aigo es uno planto proun raro au nostre au contro de l'uba de l'Éuropo. Trachis dins quàuqui relarg bagna de Prouvènço dóu couchant. Es uno planto eisado de recounèisse emé si fueio en flècho ; soun li fueio dins l'èr. Fai peréu de fueio longo en riban que pousson dins l'aigo (fueio primàri). Li flour soun poulideto, femello en bas e masclo en aut de l'enflourejado.
Usanço :Lou rizoumo èi manjadis (crus o cue), s'acampo à l'autouno (mai pas encò nostre que n'i'a gaire !). Dins d'ùni païs s'en fai de galeto emé la feculo. Lis indian d'Americo quichavon li rizoumo fres emé d'aigo e piéi criblavon tout acò pèr leva li fibro.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60(150) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sagittaria
Famiho : Alismataceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 15 à 20 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Aigo
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Sagittaria sagittifolia L., 1753
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768